1ο Γυμνάσιο Γέρακα

Ομιλία καλωσορίσματος στην παράσταση

Σας καλωσορίζουμε στην παρουσίαση του πολιτιστικού μας προγράμματος «Ο Λόρκα των Ελλήνων δημιουργών». Ένας τίτλος δύσκολος μιας και χρειάστηκε ένας μήνας για να καταλήξουμε σ’ αυτόν.

 Γιατί ο Λόρκα; Γιατί ένας ξένος ποιητής; Μα ο Λόρκα μόνο ξένος δε μπορεί να θεωρηθεί. Είναι τόσο μεγάλο το εύρος της απήχησης του στην ελληνική διανόηση που θεωρείται εγχώριος! Ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα είναι ο ευρύτερα μελοποιημένος δημιουργός από οποιοδήποτε άλλο ξένο όπου ενσάρκωσε το διττό αίτημα της πρωτοπορίας και της λαϊκότητας που οι Έλληνες δημιουργοί είχαν ως σημαία στο έργο τους. Και αυτό εξηγεί επίσης και το ότι ο Λόρκα από τα μέσα της δεκαετίας του ’50 μέχρι τη δεκαετία του ’70 πολιτογραφήθηκε Έλληνας, έγινε «ο δικός μας Λόρκα». Το μεσογειακό του ταμπεραμέντο, η στενή του σχέση με το λαϊκό πολιτισμό της πατρίδας του, της Ανδαλουσίας, η δολοφονία του από τους φασίστες του Φράκο συνέβαλαν ώστε να βρει στην Ελλάδα την πιο φιλόξενη υποδοχή. Η ποίησή του επηρέασε τους ποιητές- μεταφραστές του, κυρίως τον Ελύτη και τον Γκάτσο, και οι μεταφράσεις του εντάχθηκαν στο σώμα της ελληνικής ποίησης σαν να γεννήθηκαν μέσα σ’ αυτό.

Το ανάστημά του μέτριο, γεμάτος, στρογγυλό πρόσωπο, μελαχρινός, με έντονα χαρακτηριστικά και εκπληκτική ευκινησία. Μαύρα μαλλιά, μάτια μαύρα γελαστά και λαμπερά σα μικρού παιδιού. Ζωηρός στις χειρονομίες του, χωρατατζής, γεμάτος κέφι. Φυσιογνωμία εξαιρετικά ανοιχτόκαρδη που χάριζε την ευτυχία. Τραγουδούσε παίζοντας πιάνο ή κιθάρα, απήγγειλε στίχους, διηγιόταν ιστορίες, ώρες ολόκληρες. Η πληθωρική του αγάπη για τη ζωή έκρυβε όμως μια επίμονη αγωνία, ένα άγχος για το βίαιο θάνατο, όπως εκφράζεται σ’ όλο του το έργο.

Το έργο του Λόρκα με την παγκόσμια εμβέλεια που έχει αποκτήσει είναι πλούσιο τόσο σε εύρος όσο και σε ποικιλία. Πολυτάλαντος και πολυδιάστατος τον ανακαλύψαμε σιγά-σιγά σαν ποιητή, θεατρικό συγγραφέα, ζωγράφο αλλά και μουσικό. Το έργο του θα ήταν ασύγκριτα πιο πλούσιο αν το νήμα της ζωής του δεν κοβόταν απότομα και άδικα στα 38 του μόλις χρόνια. Αλλά οι εκτελεστές του ήξεραν ότι σκοτώνοντας το Λόρκα, σκοτώνουν και την ποίηση που φωτίζει, ανυψώνει, και οπλίζει τους λαούς έναντι των κατακτητών τους.

Το μεγαλύτερο μέρος της αποψινής μας παρουσίασης είναι αφιερωμένο στον έρωτα όπου σύμφωνα με το Λόρκα είναι κάτι παραπάνω από ανθρώπινος έρωτας, είναι μια θεϊκή δύναμη όπου δικαιολογεί τα ΠΑΝΤΑ. Ποτέ άλλοτε στη νεότερη ποίηση ο έρωτας δεν αποδόθηκε με τόσο αιθέριους και ταυτοχρόνως τόσο γήινους τόνους. Ποτέ άλλοτε δεν έσμιξαν τόσο ταιριαστά το πάθος με την απώλεια, η ευτυχία με το πένθος, η σάρκα με τον ουρανό.

Το αποψινό δρώμενο που αποτελείται από αποσπάσματα του Ματωμένου Γάμου, τραγούδια σε ποίηση Λόρκα, απαγγελία ποιημάτων αλλά και από τον παραδοσιακό χορό του φλαμένκο σε μουσική διασκευασμένη από το Λόρκα, είναι αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς πολλών μηνών.

Οι μεγαλύτεροι έλληνες συνθέτες θέλησαν να τον μελοποιήσουν. Tραγούδια μελοποιημένα από το Χατζιδάκι, το Θεοδωράκη, το Λεοντή, το Γλέζο, τον Ξαρχάκο, το Μικρούτσικο και το Μαραμή όπου τις μεταφράσεις υπογράφουν ο Nίκος Γκάτσος, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος και ο Σωτήρης Τριβιζάς, θα ακουστούν απόψε. Τον τραγούδησαν καταπληκτικοί ερμηνευτές όπως η Μαρία Φαραντούρη, η Αρλέτα, η Φλέρυ Νταντωνάκη, ο Μανώλης Μητσιάς, ο Λάκης Παππάς, η Τάνια Τσανακλίδου, ο Γιάννης Πουλόπουλος, ο Μίνως Θεοχάρης, ο Κώστας Πασχάλης, ο Βασίλης Λέκκας. Θεατρικά του έργα έπαιξαν η Κατίνα Παξινού, η Αντιγόνη Βαλάκου, η Λούκα Κατσέλη, η Κατερίνα Χέλμη, Βέρα Ζαβιτσιάνου, Νίκη Τριανταφυλλίδη. Τα αποσπάσματα του Ματωμένου Γάμου που θα ακουστούν απόψε είναι βασισμένα σε μετάφραση Νίκου Γκάτσου. Τα ποιήματα που θα ακουστούν  από τα Σονέτα του Σκοτεινού Έρωτα είναι μεταφρασμένα από το Σωτήρη Τριβιζά.

Εξαιτίας της δυσκολίας και της πολυπλοκότητας του εγχειρήματός μας έπρεπε να αναζητηθούν κατάλληλες συνεργασίες.
Πολύτιμη λοιπόν είναι η συνεργασία μας με τον εξαιρετικό ηθοποιό του Eθνικού Θεάτρου, χορευτή και εικαστικό Τάκη Λουκάτο ο οποίος ανέλαβε τη διδασκαλία του λόγου και της κίνησης των μαθητών μας αλλά και τη σκηνοθετική επιμέλεια όλου του δρώμενου.

Ο συνάδελφος μουσικός Θοδωρής Ρήγας ανέλαβε τη διδασκαλία αυτών των δύσκολων  τραγουδιών αλλά και η Αδριανή Παπαγεωργίου δίδαξε τον παραδοσιακό χορό φλαμένκο σε 11 μαθήτριές μας.

Επειδή το πολιτιστικό μας πρόγραμμα δεν στηρίζεται οικονομικά από το Υπουργείο Παιδείας, αναζητήσαμε χορηγίες αλλά και οργανώσαμε εκδηλώσεις προκειμένου να ανταπεξέλθουμε στο οικονομικό θέμα.
Έτσι λοιπόν ιδιαίτερες ευχαριστίες πρέπει να αποδώσουμε στο κύριο χορηγό μας το Δήμο Παλλήνης που μας παραχώρησε αυτό το εξαιρετικό θέατρο του Πολιτιστικού Κέντρου με την ηχητική κάλυψη και το φωτισμό. Εδώ δεν πρέπει να ξεχάσουμε το Σταύρο Δρούγκα πρώην προέδρου της Σχολικής μας Επιτροπής, που αμέσως αγκάλιασε την ιδέα και τη στήριξε δηλώνοντας Λορκακικός! Στη συνέχεια ανέλαβε ο νυν πρόεδρος της Σχολικής επιτροπής κ. Λιακόπουλος  ο οποίος μας στήριξε με όλες του τις δυνάμεις.

Ευχαριστούμε επίσης και τους άλλους χορηγούς μας, τη φαρμακοβιομηχανία ΕLPEN αλλά και το ζαχαροπλαστείο Delicieux, τον   ΠΑΣΠΙΦ (Πανελλήνιος Σύλλογος Πτυχιούχων Ισπανικής Φιλολογίας) και το δικτυακό τόπο ispania.gr που αποτέλεσαν και χορηγοί επικοινωνίας.
Επίσης θα πρέπει να αναφέρουμε και τους δωροθέτες μας στη λαχειοφόρο αγορά που διενεργήσαμε για να εξασφαλίσουμε χρήματα για το πρόγραμμα αλλά και για να στηρίξουμε την εκπαιδευτική μας εκδρομή. Ξενοδοχείο Αρχονταρίκη Τρίκαλα Κορινθίας, Ευγενίδειο Ίδρυμα, Όμορφο Σπιτικό, Βιβλιοπωλείο Άδωνις, Βιβλιοπωλείο Βoox, Corant, Domicile, To Δώρο, Φάρμα Βοιωτίας, Κομμωτήριο Νατάσσα, Κομμώσεις Κατερίνα, Cook & Grill, Intersport, Opsis, και βέβαια το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων που μας παρείχε δώρα.

Δεν ξεχνάμε την πολύτιμη βοήθεια του Ινστιτούτου Θερβάντες και κυρίως της κας Νανάς Παπανικολάου, που ανέλαβε χορηγός επικοινωνίας αλλά και μας βοήθησε στην ετοιμασία και εκτύπωση της αφίσας μας. Το Ινστιτούτου Θερβάντες το ευχαριστούμε επίσης και για την παραχώρηση των φωτογραφιών, που τις εκθέτουμε στο φουαγιέ του πολιτιστικού Κέντρου, προερχόμενες από το Εθνικό Θέατρο με θέμα τα θεατρικά έργα του Λόρκα που ανέβηκαν όλα αυτά τα χρόνια από καταξιωμένους δημιουργούς. Το ευχαριστούμε επίσης για τα αναμνηστικά δώρα που χάρισε στα παιδιά της πολιτιστικής μας ομάδας.

Η λίστα των ευχαριστιών συνεχίζεται μιας και ήταν πολλοί που στήριξαν την προσπάθειά μας. Ανάμεσα σ’ αυτούς είναι ο πρόξενος της Ισπανικής Πρεσβείας Christian Font που μας τίμησε με την παρουσία του στο Bazaar Ισπανικών Γεύσεων μαζί με τη συνεργάτη του Μάρτα Κανιέντε αλλά και γιατί επίσης μας χάρισε το βιβλίο «Σονέτα του Σκοτεινού Έρωτα». Τον ευχαριστούμε επίσης που μας έφερε σε επαφή με τον ποιητή Γιάννη Σουλιώτη ο οποίος αποδέχτηκε την πρόσκλησή μας και μας επισκέφτηκε στο σχολείο όπου μίλησε στα παιδιά του πολιτιστικού προγράμματος για τη επιρροή του Λόρκα από την ελληνική μυθολογία.

Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στη συνάδελφο καθηγήτρια Ιταλικής και Ισπανικής Φιλολογίας κας Κατερίνας-Χριστίνας Σπυροπούλου που ανέλαβε την ηλεκτρονική  δημοσίευση όλων των δελτίων τύπων στο ΠΑΣΠΙΦ αλλά και για την πολύτιμη βοήθεια της πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της εκδρομής μας.

Φίλοι όπως η Στέλλα Γαρυφάλλου που μας έδωσε το βιβλίο Ποιημάτων του Λόρκα, η Αθηνά Μόραλη που έψαξε και βρήκε το βιβλίο «Ντουέντε –Πρακτική και θεωρία» καθώς και ο Μιχάλης Μεταξάς που βρήκε και  φωτοτύπησε το Ματωμένο Γάμο σε μετάφραση Ν. Γκάτσου, μιας και στάθηκε δύσκολο να βρεθεί στο εμπόριο, αλλά και γιατί μας παρείχε τα βιβλία για τη λαχειοφόρο αγορά μέσω του Ευγενιδείου Ιδρύματος, χαίρουν της απέραντης ευγνωμοσύνης μας.
Ευχαριστούμε την κα Μπίτζιου η οποία μεσολάβησε για να έχουμε τη χορηγία των αναψυκτικών και χυμών από την PEPSI.

Τέλος δεν πρέπει να παραλείψουμε να ευχαριστήσουμε τα παιδιά του πολιτιστικού προγράμματος που δούλεψαν σκληρά, εκτός σχολικών ωρών, επί σειρά πολλών μηνών, δείχνοντας απαράμιλλο ζήλο για να αποδώσουν αυτό που θα δείτε σήμερα. Ευχαριστούμε επίσης τους γονείς που μας τα εμπιστεύθηκαν στο πρόγραμμα, στις επισκέψεις μας στο Ινστιτούτο Θερβάντες και στη σχολή Καλών Τεχνών καλεσμένοι της Ισπανικής Πρεσβείας, στην παρακολούθηση των θεατρικών έργων «Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα» στο θέατρο της οδού Κεφαλληνίας και «Η τελευταία μέρα του Λόρκα» στο Ίδρυμα Μιχ. Κακογιάννης  αλλά και γιατί μας τα εμπιστεύθηκαν στην εκπαιδευτική μας εκδρομή στην Ανδαλουσία.

Θα θέλαμε να δείτε αυτή την προσπάθεια των παιδιών μας με επιείκια μιας και το θέατρο και η τέχνη είναι έννοιες σύνθετες και πολύπλοκες που δύσκολα σ’αυτή τη νεαρή ηλικία μπορουν να γίνουν εύκολα κατανοητές. Όμως σίγουρα έχουν κερδίσει μια πολύτιμη εμπειρία από αυτό το πολιτιστικό πρόγραμμα μιας και προσπαθήσαμε να τους διδάξουμε πέρα από την ποίηση και το θέατρο, αξίες πολύτιμες όπως η πειθαρχεία, η συνέπεια, η συνεργασία και η ομαδικότητα. Αξίες που το σχολείο μας μέσω αυτών των προγραμμάτων διδάσκει εδώ και πολλά χρόνια μιας και υπήρχαν εκπαιδευτικοί όπως ο Γ. Κάνδιας, η Ολυμπία Μπαρμπάτη, ο Δημήτρης Αναγνώστου που είχαν την πρωτοβουλία να καθιερώσουν αυτά τα πολιτιστικά προγράμματα. Συνδετικός κρίκος αυτών η Σοφία Λυμπεροπούλου.

Τέλος να ευχαριστήσουμε τα δικά μας αγαπημένα πρόσωπα που μας περίμεναν υπομονετικά κάθε Κυριακή απόγευμα μετά από τις 4ωρες και 5ωρες πρόβες μας.
Σας αφήνω να απολαύσετε την αποψινή βραδιά που είναι αφιερωμένη στο Λόρκα και τα 75 χρόνια από το θάνατό του, είναι αφιερωμένη στους Έλληνες Δημιουργούς που εμπνεύστηκαν απ’ αυτόν, είναι αφιερωμένη στην ποίηση και στον έρωτα, είναι αφιερωμένη σε όλους εσάς που μας τιμήσατε με την παρουσία σας απόψε, είναι αφιερωμένη σ’ αυτούς που μας αγαπούν πολύ και μας στηρίζουν πάντα.

«Ο Λόρκα των Ελλήνων Δημιουργών» - 1ο Γυμνάσιο Γέρακα!