Μέγεθος Γραμματοσειράς

ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΕΙΡΑ

1ο Γυμνάσιο Γέρακα

RSSFacebook

Νέα και ανακοινώσεις

 
 

Ενδιαφέρουσες φράσεις

 
 

Αρχική

  • Εκτύπωση
27 Σεπ 2012
Ανανεώθηκε 27 Σεπ 2012
Αναρτήθηκε 27 Σεπ 2012
Εμφανίσεις: 1881
 
Το ελληνικό  δημοτικό τραγούδι 
 
 
    Το ελληνικό δημοτικό τραγούδι ανάγεται στα χρόνια του Μεσαίωνα με ρίζες που χάνονται στα αρχαία ελληνικά λαϊκά τραγούδια. Ο Κλωντ Φωριέλ, ο Γάλλος φιλέλληνας  που πρώτος  αναγνώρισε την αξία τους και κατέγραψε, μετέφρασε και δημοσίευσε δημοτικά τραγούδια το 1825,  κατέληξε στο εξής:  « εκείνο για το οποίο είμαι πεπεισμένος και θα ήθελα να μπορούσα ν’ αποδείξω είναι ότι η δημοτική ποίηση της σύγχρονης Ελλάδας δε δημιουργήθηκε ούτε κατά τη σημερινή εποχή, ούτε κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη εποχή κατά την οποία θα μπορούσαμε να τοποθετήσουμε την αρχή της.  Αλλά δε μπορεί παρά να είναι μια συνέχεια, μια εξακολούθηση, μια αργή και βαθμιαία μεταβολή της αρχαίας ποίησης των  Ελλήνων».  Από τις έρευνες άλλων σπουδαίων λαογράφων, όπως των Πολίτη, Κυριακίδη, Μέγα, Σπυριδάκη αποδείχτηκε ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν πολλά λαϊκά τραγούδια που συνήθιζαν να τραγουδούν στην εργασία, στις γιορτές και στις κάθε λογής εκδηλώσεις τους ( ο ιμαίος ήταν τραγούδι των μυλωνάδων, ο αίλινος του αργαλειού, ο ίουλος του θερισμού, το επιλήνιον τραγούδι κατά το πάτημα των σταφυλιών, ο βουκολιασμός τραγούδι των βοσκών, ο υμέναιος του γάμου). Κάποια απ’ αυτά σώζονται σε διάφορες περιοχές της χώρας μας ως εθιμικά τραγούδια.
   Κυρίως όμως ζυμώθηκε με τη νεότερη ελληνική ιστορία. Αποτέλεσε πολύτιμο συστατικό της ιστορικής πορείας του λαού μας, κρατώντας ζωντανή τη μνήμη του και αναλλοίωτη την εθνική του συνείδηση. Και περνώντας από στόμα σε στόμα, από γενιά σε γενιά, διαμορφώθηκε, τροποποιήθηκε και προσαρμόστηκε σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά και τις ιστορικές συγκυρίες κάθε τόπου, για να φτάσει ως τις μέρες μας παραμένοντας ο πιο γνήσιος  τρόπος έκφρασης του λαού.
   Συνταιριάζοντας στίχους, τραγούδι και χορό έγινε κομμάτι της ζωής του με τα πλούσια και ποικίλα βιώματα του μόχθου, του αγώνα και της θυσίας, της αγάπης και του έρωτα, του αποχωρισμού και της ξενιτιάς. Και αυτά τα βιώματα έγιναν  τραγούδι και τον συντρόφεψαν σε λύπες και χαρές, στη δουλειά, στη διασκέδαση, στους γάμους και  στα πανηγύρια, στον πόλεμο και στο θάνατο, και  του μετέδωσαν ρυθμό στη ψυχή και στα πόδια, χορεύοντας παραδοσιακούς χορούς, τον καλαματιανό, τον τσάμικο, το συρτό  και πλήθος άλλων.     
   Τις μελωδίες των τραγουδιών του ο λαός τις συνόδευε με ποικίλα μουσικά όργανα, που με τον ήχο τους έκαναν το μυαλό του να ταξιδεύει και το κορμί του να χορεύει με λεβεντιά και καμάρι.
   Όπως τα δημοτικά τραγούδια το ίδιο και οι παραδοσιακοί χοροί και τα λαϊκά μουσικά όργανα αποτελούν τη γνήσια έκφραση της μακρόχρονης λαϊκής παράδοσης και της ζωντανής κληρονομιάς του παρελθόντος. Πολλοί χοροί όπως ο συρτός, ο πυρρίχιος, ο γέρανος και μουσικά όργανα όπως το ντέφι, η ασκομαντούρα, ο ταμπουράς έχουν τους μακρινούς προγόνους τους στην Ομηρική εποχή, στους αρχαιοελληνικούς χρόνους και τη συνέχειά τους στους Βυζαντινούς και νεότερους. Και φτάνουν μέχρι την εποχή μας που σε κάποιες ακόμα  περιοχές του τόπου μας η μουσική αυτή παράδοση βιώνεται ως καθημερινότητα σε γάμους, σε πανηγύρια, σε γλέντια.
   Αυτή  τη μουσική μας παράδοση, που εκφράζεται με τα δημοτικά τραγούδια, τους δημοτικούς  χορούς και τα λαϊκά μουσικά όργανα έχουμε χρέος όχι μόνο να τη διατηρήσουμε και να τη συνεχίσουμε κληροδοτώντας την στα παιδιά μας, αλλά να τη διαδώσουμε και σε άλλους λαούς.  Γιατί  μελετώντας το ρόλο που παίζει στη ζωή μας, θα καταλάβουμε καλύτερα το δικό μας πολιτισμό και θα μας βοηθήσει να τον δούμε σε σχέση με τον πολιτισμό των άλλων λαών.                                                                                                                                                                                                                        
 
 
 
Greek folk songs and dances
 
     Greek folk songs have existed since the Middle Ages, having their roots in ancient greek songs.  Claude Fauriel, a philhellen, was the first who appreciated greek folk songs.  In 1825 he published them, after he had recorded and translated them. At the end of his study he concluded that as he was absolutely sure he would like to prove (if possible) that folk songs of modern Greece have not been created either in the latest years or in the Middle Ages. Although it isn’t clear when they started to exist, we would rather say that it is ancient greek poetry which has been turned into these folk songs slowly and gradually. However, some important greek scientists of folklore (like Politis, Kyriakidis, Megas, Spyridakis) in their research have proved that ancient greek people used to sing many popular songs at work, festivals etc. Some of them have been preserved as songs of customs, in some regions of our country.
   However greek folk songs are mainly known in the modern greek history and as a valuable characteristic of greek historical course, they have helped people keep their memory vivid as well as their national character. So by word of mouth, from generation to generation, folk songs have been changed according to historical coincidence and particular characteristics of each native land, but they still let people express themselves up to this day.
    Combining lyrics, song and dance, folk songs give the opportunity to people to present their experiences of life, like labour, struggle, sacrifice, love, separation and emigration.  All these experiences have been turned into songs which accompany them in joy and sorrow, work, entertainment, weddings, festivals, war and death and let them feel the rhythm of them in soul and body, dancing traditional dances like kalamatianos, tsamikos, syrtos, ballos and lots of them.
    Folk songs are accompanied by a great variety of musical instruments. Their sound makes human mind dream and body dance with generosity of heart and pride.
   Just like folk songs, traditional dances and musical instruments associate with people‘s spiritual attitude. They certainly are a pure expression of age-long tradition and cultural heritage.  Most of the dances (syrtos, perrihios, geranos), and musical instruments (tambourine, askomandura, flute) come of those of Homer Age, Ancient Greek Times, have existed in Byzantine and Modern Greek Times and still exist up to this day. In some regions of our land, this musical tradition is experienced as a daily routine in weddings, festivals and entertainment.
   We must keep our musical tradition bequeath it to our children as well as let other people all over the world know about it, because if we realize how important it is for our life, we will appreciate our culture and will be able to study it in comparison with other people’s culture.
 
 
 
Τα είδη των δημοτικών τραγουδιών
 
1. Ακριτικά
 
    Από τον 9ο αιώνα πολλά από τα τραγούδια τους εξυμνούν τα κατορθώματα των ακριτών. Οι ακρίτες ήταν οι φρουροί των ανατολικών συνόρων του κράτους και αντιμετώπιζαν με μεγάλη γενναιότητα τους Άραβες που οι επιθέσεις τους ήταν μεγάλη απειλή για το κράτος. Ο λαός εξιστόρησε  τον ηρωισμό και την εξαιρετική ανδρεία των ακριτών  κάνοντάς τα τραγούδι. Αυτά τα τραγούδια διαδόθηκαν σταδιακά από τη Μ. Ασία στην Κύπρο, στα Δωδεκάνησα, στην Κρήτη  και στη Θράκη. Μεγάλη ομάδα ακριτικών τραγουδιών είναι αυτή που εξιστορεί το θάνατο του Διγενή Ακρίτα μετά τη μάχη του με το Χάρο.  .
 
2. Παραλογές     
 
     Οι παραλογές είναι πολύστιχα  παραμυθιακά τραγούδια που μας διηγούνται όλες σχεδόν τις δραματικές κυρίως  περιπέτειες της ανθρώπινης ζωής  και είναι διαδεδομένα σε ολόκληρο τον Ελληνισμό. Οι παραλογές διασώζουν  αρχαίους μύθους ή παραμύθια, αφηγούνται νεότερες παραδόσεις, δραματικά κοινωνικά περιστατικά, σκάνδαλα συνταρακτικά της εποχής τους με τον τρόπο των παραμυθιών.  Από τις πιο γνωστές παραλογές είναι  του Νεκρού Αδελφού, του Γυρισμού του Ξενιτεμένου, του πραματευτή που σκοτώθηκε από το ληστή αδερφό του, του Γιοφυριού της Άρτας και πολλά άλλα. 
    Τα ακριτικά, καθώς και οι παραλογές, θεωρούνται από τα παλιότερα δημοτικά τραγούδια του νεότερου ελληνισμού, με προέλευση από τα βυζαντινά χρόνια και συγκεκριμένα από τον 10ο, τον 9ο αιώνα.
 
3. Ιστορικά
 
Γεγονότα που αποτελούν αφορμή για δημιουργία τραγουδιών είναι η άλωση της Κωνσταντινούπολης, λεηλασίες πόλεων, σφαγές και αιχμαλωσίες ανθρώπων, μάχες, ναυμαχίες, πειρατείες, καταλήψεις κάστρων, ατιμώσεις γυναικών.
 
4. Κλέφτικα  
 
  Από τον 16ο αιώνα, εποχή που αρχίζει το «αρματολίκι», μέχρι και τον 18ο  αιώνα που εκδηλώνεται έντονη η επαναστατική δράση των κλεφτών και αρματολών, δημιουργούνται τα κλέφτικα τραγούδια που εξυμνούν τα κατορθώματά τους εναντίον των Τούρκων, τις περιπέτειες και τη δύσκολη ζωή τους πάνω στα βουνά, αλλά και το Μεγάλο Αγώνα για την απελευθέρωση. Τα κλέφτικα τραγούδια είναι συνυφασμένα με τη δράση των κλεφτών και την Επανάσταση του 1821.  Μέχρι και σήμερα εξακολουθούν να ασκούν μια ιδιαίτερη γοητεία στο λαό και τραγουδιούνται και χορεύονται στα γλέντια και στις εκδηλώσεις στη στεριανή κυρίως Ελλάδα.     
 
5. Της ξενιτιάς
 
    Ένα άλλο φαινόμενο που τροφοδότησε  το δημοτικό τραγούδι είναι ο ξενιτεμός που τον θεωρούσαν μισό θάνατο, αφού ο γυρισμός ήταν ανεκπλήρωτη απαντοχή (όνειρο). Εκφράζουν κυρίως τον πόνο της οικογένειας (και μάλιστα της μάνας, της γυναίκας ή της αγαπητικιάς) που στερούνται το αγαπημένο τους πρόσωπο.
 
6. Της αγάπης
 
    Δεν έλλειψε και το πανάρχαιο και αιώνιο είδος τραγουδιού για τον άνθρωπο και τη νιότη, το ερωτικό. Οι πρώτες εξομολογήσεις και οι πρώτοι ερωτικοί υπαινιγμοί γίνονταν με τα δίστιχα που γνώρισαν μεγάλη ανάπτυξη κυρίως στα νησιά (μαντινάδες ή λιανοτράγουδα). Εκφράζουν όλα τα πολυποίκιλα ερωτικά συναισθήματα (θαυμασμό, πόθο, ελπίδα, αφοσίωση και πίστη, αγωνία, ζήλεια, παράπονο, καημό, απογοήτευση, απελπισία, περιφρόνηση) με απλότητα και ειλικρίνεια.
 
7. Του γάμου
 
    Τα τραγούδια του γάμου ήταν πολύστιχα και δίστιχα και χάριζαν στην γαμήλια ιεροτελεστία συγκινητικό και πανηγυρικό τόνο. Σε κάθε σημείο της γαμήλιας τελετουργίας αντιστοιχούσε και ένα τραγούδι ή ένας κύκλος τραγουδιών. Όλα αυτά  τα τραγούδια εκφράζανε τα πιο κολακευτικά παινέματα για τα κάλλη και τις χάρες  της νύφης και του γαμπρού, αλλά και ευχές  στο νέο ζευγάρι για αρμονική συμβίωση, υγεία, ευημερία και τεκνοποιία.
 
8. Νανουρίσματα
 
  Τα νανουρίσματα ή ταχταρίσματα αποτελούσαν θαυμαστές επινοήσεις λόγων και μουσικής με άριστο παιδαγωγικό αποτέλεσμα για το νανούρισμα, το ταχτάρισμα, τα πρώτα βαδίσματα και τα πρώτα παιγνίδια του παιδιού.
 
9. Μοιρολόγια
 
    Αλλά και όταν ερχόταν η ώρα του θανάτου, η οικογένεια αποχαιρετούσε το μέλος που έχανε με τα παραστατικά και περιγραφικά μοιρολόγια της, που είναι τα πιο περιεκτικά σε αντιλήψεις για τη μεταθανάτια ζωή, σε δοξασίες, σε διάλογο με το νεκρό. Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας είχαν ένα λόγο περισσότερο να είναι βαθυστέναχτα και επηρεάζονταν πολλές φορές από τα σύγχρονά τους γεγονότα.
 
10. Της εργασίας
 
    Δεν έλειψαν και τα τραγούδια που τους συντρόφευαν στις γεωργικές, κτηνοτροφικές και οικοτεχνικές εργασίες. Τραγουδούσαν στον θερισμό, στον τρύγο, στο πάτημα των σταφυλιών, στη βοσκή των προβάτων, στον αργαλειό, σε όλες τις δουλειές για την ετοιμασία της οικοσκευής αλλά και της προίκας των κοριτσιών. Με τα τραγούδια έκαναν τη δουλειά διασκέδαση και προσπαθούσαν να ξεπεράσουν τις καθημερινές δύσκολες συνθήκες της διαβίωσής τους, αλλά και να ξεχάσουν τον πόνο της σκλαβιάς.
 
11. Γνωμικά
 
   Ακόμα και την αντίληψή τους για τον κόσμο την εκφράζανε με τραγούδια. Οι λαϊκές θέσεις για το θάνατο, η αξία της ζωής, η αληθινή φιλία, η τύχη, η αδερφική αγάπη είναι θέματα των γνωμικών τραγουδιών. Δεν παρέλειπαν με τραγούδια να διακωμωδήσουν ηθικές ατέλειες, αδυναμίες και ελαττώματα κάποιων ανθρώπων.
 
12. Γιορταστικά-Εθιμικά
 
   Πολλά τραγούδια είχαν ως θέμα τους την προτροπή για γιορταστικό ξεσήκωμα σε γιορτές με παγανιστική προέλευση και έθιμα, όπως τα αποκριάτικα, τα χελιδονίσματα, τα πρωτομαγιάτικα, του κλήδονα, της περπερούνας και άλλα.
 
13. Κάλαντα
 
   Την παραμονή των μεγάλων γιορτών της Ορθοδοξίας (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, των Φώτων, των Βαΐων) τα παιδιά τραγουδούσαν τα κάλαντα πλέκοντας το εγκώμιο του οικοδεσπότη και δίνοντας του πολλές ευχές.
 
 
 
Kinds of folk songs
 
    Akritika : Since the 9th century A.D. many of songs have sung of the exploits of “Akrites” (frontier guards). “Akrites” were the guards of the eastern frontiers of the country and faced bravely Arabs and their attacks, which were a serious threat for the country. People praised heroism and exceptional bravery of “Akrites”, by singing songs about them. These songs were gradually spread from Asia Minor to Cyprus, the Dodecanese, Crete and Thrace. A large group of these songs is that about “Digenis Akritas’ ” death after he had fought with him (death).     
   Ballads are another kind of songs with lots of lyrics, singing about almost all the dramatic adventures in people’s life. Ballads and songs about “Akrites” are the oldest folk songs of the early Greek period. The fall of Constantinople, the town sucking, people captivity as well as murderers, battles, naval battles, castle occupations, dishonour of women was the reason for some songs to be created. These are historical songs.
    From the 16th to the 18th century, a period that klephts and armatoli (men at arms) were in full action, there was a creation of  klepht songs which sang their exploits against Turks, their adventures and hard life on the mountains as well as their struggle for liberation from the Turkish yoke. Klepht songs have been interwoven with the war of Independence of 1821. Nowadays, people like these songs a lot; they sing and dance them in entertainments, especially in the main land of Greece.                            
   Emigration was also a reason for the creation of folk songs; emigration was considered to be a kind of death simply because coming back home was a dream that would never come true. They sang the sorrow of the family (especially of a mother, a wife or a girlfriend) who had missed a beloved person.
   Another age old and everlasting kind of folk songs, about man and youth, was love songs. The first love declarations and hints were expressed by couplets best known in the islands (serenades or folk Cretan couplets). They expressed a variety of love feelings (admiration, desire, hope, devotion, faith, anxiety, jealousy, longing, disappointment, despair, condemn) sincerely and simply.
   Wedding songs (couplets or of many lyrics) used to make wedding ceremonies moving and festive. One or more wedding songs corresponded with every phase of the wedding ceremony. All these songs expressed praises for the bride and the bridegroom as well as wishes to the newly married couple, wishing them health, a life in peace and children bearing.
   Lullabies were a wonderful combination of lyrics and music, with excellent pedagogical results in lulling babies or help them with their first steps and toys.
    Families buried their dead persons with funeral songs which were full of views and popular beliefs about life after death in a supposed conversation with the dead person. During Turkish domination these songs were particularly sad because they were influenced by that period.
   Work songs kept them company in farming, cattle breeding or home handicrafts. They were sung during mowing, grape harvest, and vintage, putting sheep out to grass, weaving at the loom and while making the preparations to provide a daughter’s dowry. With the help of these songs they had managed to change hard work to enjoyment, overcome difficulties of everyday life and forget suffering of enslavement.
   Moreover, songs expressed their opinions and ideas. Popular beliefs concerning death, worth of life, true friendships, fortune, brotherly love were sung by songs.
      The motif of many songs intended to encourage people in a festive uprising of paganism origin and customs like carnival, 1st of May, fortune telling (Klidonas), request for rain (“Perperuna”), welcome of Spring (Helidona). However there were songs, which used to mock human frailties and faults.
   On Christmas Eve, New Year’s Eve, Epiphany, Palm Sunday (they were some of the great Orthodox fests) children used to sing carols, and singing the landlord his praises, wished him the best.
 
 
Βρίσκεστε εδώ: Home Εκπαιδευτικά Προγράμματα Ευρωπαϊκά 3. 2006-08, LLP COMENIUS 1 Οι εργασίες μας Το ελληνικό δημοτικό τραγούδι
Copyright © 2024 1ο Γυμνάσιο Γέρακα. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Designed by JoomlArt.com. Το Joomla! είναι Ελεύθερο Λογισμικό που διατίθεται σύμφωνα με τη Γενική Δημόσια Άδεια Χρήσης GNU.